Malzeme Teknolojileri - 2022 Yılı Genel Bakış
Yükselen enflasyona bağlı olarak artan yakıt giderleri ve elektrik fiyatları nedeniyle zorlu bir yılı geride bırakan Sabancı Holding Malzeme Teknolojileri iş kolu, bu dalgalı konjonktüre rağmen 2022 yılında toplam cirosunu %165, FAVÖK’ünü ise %147 artırmıştır. Yeni yatırımlar ve projeler, iş kolunun sürdürülebilir iş modelini desteklemiştir. Topluluk şirketleri, yıl içerisindeki sürdürülebilir ürün portföyünü geliştirme çalışmalarıyla bir çimento üreticisinden faaliyet alanında küresel oyuncuya dönüşme yolunda önemli adımlar atmıştır. Malzeme Teknolojileri iş kolunda alternatif yakıt kullanımı 16 puan artışla Türkiye ortalaması olan %8’in oldukça üstünde bir seviye olan %25’e ulaşmıştır. Gri çimento CO2 emisyonları ise toplamda %4 azalmıştır.
2022 yılında ihracat kapasitesi sınırlı iki çimento fabrikası portföyden çıkarılırken, Sabancı Topluluğu’nun Malzeme Teknolojileri şirketlerinin yurtdışında kurulu iştiraklerle birlikte kombine döviz bazlı geliri %51 olarak gerçekleşmiştir. Yine dönem içerisinde katma değerli bir ürün olan kalsiyum alüminatlı çimentoya yönelik önemli bir yatırım gerçekleştirilmiş ve böylelikle iş kolunun toplam üretim kapasitesi iki katına çıkarılmıştır.
Ana İşlerin Korunması ve Büyütülmesi
Sabancı Holding’in Malzeme Teknolojileri şirketleri; gelişmiş Ar-Ge yetkinlikleri, iş birlikleri, müşteri odaklı yaklaşımları ve stratejik ağının hedef müşteri kitlelerine fiziksel yakınlığı sayesinde tüm müşterileri için tercih edilen çözüm ortağı konumundadır. Topluluk, iş ağını daha da büyütmeyi ve optimize etmeyi; böylelikle kârlılığı artırarak ve müşteri memnuniyetini iyileştirerek tüm paydaşları için daha fazla değer yaratmayı hedeflemektedir. Topluluğun uluslararası çimento üreticisi olan Çimsa, ağ optimizasyonu stratejisiyle uyumlu olarak 2022 yılında Orta Anadolu’da yer alan ve deniz ticareti bağlantısı olmayan iki fabrikasını 110 milyon Avro bedelle elinden çıkarmıştır.
Yedi ülkede faaliyet gösteren Sabancı Topluluğu’nun Malzeme Teknolojileri iş kolu, İspanya’daki Bunol tesisini portföyüne entegre ederek sahip olduğu potansiyeli daha da büyütmüştür. Topluluk, genişleyen küresel ağıyla yarattığı sinerjiyle bu ağdan elde ettiği değeri en üst düzeye çıkarmayı hedeflemektedir. Sabancı topluluğu Malzeme Teknolojileri iş kolu, yıl boyunca küresel ağını güçlendirmeye yönelik fark yaratan çalışmalarıyla batı yarım küredeki en büyük beyaz çimento oyuncusu olma konumunu pekiştirmiştir. Coğrafi etki alanını sürekli büyüterek müşterilerine daha da yaklaşırken, Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Avrupa dahil olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde beyaz çimento kullanıcılarının bir numaralı tercihine dönüşmeye devam etmektedir.
Türk Çimento Birliği tarafından yayınlanan verilere göre, iki yıldır süren büyüme trendi 2022 yılında son bulmuş; dönem içerisinde çimento talebi, %12 oranında azalmıştır. Bu yıl toplam çimento ihracatı, düşük klinker ihracat nedeniyle 30 milyon tonun altında seyretmiştir. Klinker ticareti alanında giderek yoğunlaşan rekabet, Türkiye çimento sektörünü olumsuz etkilemiştir. Türkiye için en büyük klinker ihracat pazarlarından biri olan Batı Afrika’ya gerçekleştirilen ihracat hacmi 2022 yılında yaklaşık %50 daralmıştır. Büyük çimento gemilerini yükleyebilecek kapasitede şirketler, odağını ABD pazarına çevirirken, bu durum ABD’nin ihracatını %40 artırmıştır. Yurt içindeki döviz kuru dalgalanmaları ve iç pazardaki daralmanın etkisiyle enerji maliyetlerinin oldukça yükseldiği bu dönemde Topluluk şirketleri, 2022 yılında verimliliğe odaklanarak, alternatif yakıt türleri ve hammaddelere yönelmiştir. Bunun yanı sıra, lojistik ağından etkin bir şekilde faydalanırken uzun vadeli stratejik satın alma anlaşmalarına imza atarak rekabette fark yaratmıştır.
Etkin dağıtım ağı ve liman işletmeciliğindeki yetkinlikleri sayesinde ana ihracat pazarlarında oluşturduğu uzun vadeli müşteri portföyüne nitelikli hizmet sunan Topluluğun Malzeme Teknolojileri şirketleri, Türkiye’nin dış ticaret dengesine de önemli katkıda bulunmaktadır. 2022 yılında yurtdışında kurulu iştiraklerle birlikte kombine döviz bazlı geliri 11 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Sabancı Topluluğu’nun Malzeme Teknolojileri şirketlerinin odağında sürdürülebilir yapı çözümleri üretmek bulunmaktadır. 2022 yılında Topluluk şirketleri kullandıkları alternatif yakıt ve ham madde kullanımlarını artırarak klinker kullanım oranları için belirledikleri azaltım hedeflerini aşmıştır. 2022’nin ilk çeyreğinde Afyon tesisinde yeni bir alternatif yakıt besleme sistemi devreye alınmıştır. Bunol tesisinden aktarılan know-how sayesinde Türkiye’deki üretim tesislerinde beyaz çimento üretiminde kullanılan alternatif yakıt kullanım oranı 2022 yılında ilk kez %5’i aşmıştır. Dönem içerisinde Topluluk şirketleri genelinde fosil yakıt tüketimi azaltılmış, tüketilen toplam yakıtın ortalama %25’i alternatif yakıttan oluşmuştur. Türkiye ortalaması %8’in oldukça üzerinde olan bu oranı, 2030 yılı itibarıyla %35’e yükseltmeye yönelik yatırımlar ise devam etmektedir.
Malzeme Teknolojileri biriminin sürdürülebilirlik stratejisinin önemli bir parçası, klinker kullanım oranının azaltılmasıdır. Bu doğrultuda 2021 yılında klinker kullanım oranlarının azaltılmasına yönelik çalışmalar başlatılmıştır. Malzeme Teknolojileri ürünlerinin karbon yoğunluğunu hedeflenen düzeylere indirilmesini amaçlayan bu çalışmayla önemli kazanımlar elde edilmektedir.
Sabancı Topluluğu Malzeme Teknolojileri şirketleri ayrıca, alternatif yakıt kullanımını artırmaya katkı sağlayacak katma değeri yüksek dijital dönüşüm projelerine öncelik vermektedir. Enerji verimliliğini artırmak amacıyla akıllı fabrika sistemleri ve bulut çözümleriyle ilgili araştırma ve analiz çalışmaları yürütülmektedir.
Yeni Büyüme Platformlarına Yatırım
Kalsiyum alüminatlı çimentosu (CAC), Sabancı Topluluğu’nun Malzeme Teknolojileri iş kolundaki dönüşüm stratejisinin ana bileşenlerinden biri konumundadır. İnşaat sektöründe katma değerli bir niş ürün olan kalsiyum alüminatlı çimento, Topluluğun çimento ve yapı kimyasalları faaliyet alanları arasında bir köprü görevi görmektedir. Çimsa, kalsiyum alüminat üretim kapasitesini 2023’ün üçüncü çeyreğinde iki katına çıkarmak için Mersin fabrikasında sıfırdan 45 milyon ABD doları yatırım yapmıştır. Sabancı Topluluğu’nun düşük CO2 yoğunluğu ile yüksek değer yaratmaya yönelik sürdürülebilir yatırım politikasıyla uyumlu bir şekilde hayata geçirilen bu yatırım sayesinde elde edilecek yeni üretim kapasitesi, hedef pazarlar olan ABD ve Avrupa’ya ihracatta kullanılacaktır.
2022 yılında, Sabancı Topluluğu’nun beyaz çimento ticaretindeki küresel liderlik hedefine yönelik yurt dışında güçlü bir platform hayata geçirmek amacıyla Hollanda’da kurduğu Cimsa Sabanci Cement BV şirketinin adı Sabanci Building Solutions BV olarak değiştirilmiştir. Marka değişikliğiyle, Topluluğun uluslararası pazarlara yönelik sürdürülebilir bina çözümleri portföyünün genişletilmesi amaçlanmaktadır.
2022 yılında Sabancı Building Solutions, inşaat teknolojisindeki yeniliklere ve gelişmiş Malzeme Teknolojilerine odaklanan risk sermayesi şirketi Zacua Ventures’ın sınırlı ortağı olmuştur. Bu ortaklık Sabancı Building Solutions’a, faaliyet alanındaki temel gelişmeleri ve yeni teknolojileri daha yakından izleyerek yenilikçi girişimlere dolaylı bir yatırımcı olma fırsatı sunmaktadır. Yıl sonuna kadar Zacua Ventures aracılığıyla üç, doğrudan Sabancı Building Solutions tarafından ise iki start -up’a yatırım yapılmıştır.
2022 yıl sonunda Münih Teknik Üniversitesi iş birliği yapılarak, Topluluğun ürün çeşitliliğini artırmaya yönelik çalışmalarını desteklemek çalışmalarını desteklemek, yeni inşaat teknolojileri ve sürdürülebilir Malzeme Teknolojileri konularında araştırma gerçekleştirmek amacıyla Almanya’nın Münih şehrinde Sabancı Solutions Building Technology Center hayata geçirilmiştir.
Geleceğe Bakış
Stratejilerinin merkezinde sürdürülebilirlik yer alan Sabancı Topluluğu’nun Malzeme Teknolojileri şirketleri, büyümenin yanı sıra küresel portföyünü de sürdürülebilir Malzeme Teknolojileri ve çözümlerine ağırlık verecek şekilde dönüştürmeye odaklanmaktadır. Sabancı Holding’in 2050 yılı sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda çimento iş kolu, alternatif hammadde kullanımını artırarak klinker oranını düşürmekten alternatif yakıt kullanımını önemli ölçüde artırmaya kadar çeşitli projeleri içeren bir CO2 yol haritası belirlemiştir.
Sabancı Topluluğu Malzeme Teknolojileri iş kolu ABD’de ve İspanya’da bulunan Çimsa tesislerinin yanı sıra yurtdışında işlettiği terminaller sayesinde geniş bir coğrafyadaki küresel müşterilerine etkin bir şekilde ulaşmaktadır. Önümüzdeki dönemde özellikle gelişmiş ülkelerdeki hedef müşteri kitlelerine daha yakından temas edebilmek için faaliyet ağının geliştirilmesi planlanmaktadır.